عنوان جزوه آیین دادرسی مدنی 3
نام استاد: امیر مسعود سلیمانی
فرمت : WORD
تعداد صفحات : 60 صفحه
موضوع آیین دادرسی مدنی 3 توالی دادرسی است – امتحان قانون باز است.
منبع : آیین دادرسی مدنی – جلد سوم – دکتر شمس
آیین دادرسی مدنی 3 در واقع ادامۀ آیین دادرسی مدنی 1 و 2 می باشد. آیین دادرسی مدنی 2 در واقع روش سادۀ دعوا بود اما آیین دادرسی مدنی 3 یکسری پیچیدگی هایی دارد که از یکی دادرسی مدنی 3 جدا می شود. در ایین دادرسی مدنی 1 گفتیم که دعوایی علیه خوانده طرح می شود و خوانده باید از خود دفاع کند.
در دادرسی ها معمولاً یک سری اتفاقاتی در جریان دادرسی پیش می آید که در واقع به اینها می گوییم توالی دادرسی.
مثلاً در جریان دادرسی یکی از طرفین فوت کند یا محجور شود.
شخصی که اقامۀ دعوا کرد خواهان است. خوانده می آید در 3 عنوان دفاع یا ایراد می کند. دفاع یا ایراد به معنی بازداشتن است:
1 – در قالب ایرادات: خوانده می آید نسبت به دادخواستی که اقامه و طرح شده ایراد می کند. خوانده می خواهد با کمترین هزینه دعوا را از خود دور کند. طُرق دفاع حمله است.
2 - در قالب دفاع به معنای اخص یا دفاع ماهوی (پاسخ خوانده با ورود در ماهیت دعوا).
3 – در قالب دعوای متقابل: شما خودتان هم دارید دعوا می گیرید و به او حمله می کنید.
عمده ایرادات در ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی وجود دارد اما ایرادات دیگری هم وجود دارد. این ایراد باعث می شود یا دعوا به صورت موقتاً یا حتی دائمی دفع شود.
مثال: در حالت موقت گفته می شود در این دعوایی که شما طرح کردید ذینفع نیستید. چون استعلام شده سند مالکیت برای شما نیست. خوانده می آید و ایراد می کند. موقتاً دعوا دفع می شود.
مثال: شخص می آید می گوید آقای رئیس دادگاه همین موضوع دادگاه سابقاً در یک پروندۀ دیگری طرح شده و حکم صادر شده است. یعنی از اعتبار امر مختوم برخوردار است. دادگاه بررسی می کند و میبیند درست است. لذا می آید قرار رد صادر می کند. دعوا دائمی از بین می رود.
ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی: (مهم و کاربردی)
در موارد زیر خوانده می تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند:
۱- دادگاه صلاحیت نداشته باشد.
۲- دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.
۳- خواهان به جهتی ازجهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف دراموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی برای اقامه دعوا نداشته باشد.
۴- ادعا متوجه شخص خوانده نباشد.
۵- کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.
۶- دعوای طرح شده سابقا بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر شده باشد.
۷- دعوا بر فرض ثبوت اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه بدون قبض.
۸- مورد دعوا مشروع نباشد.
۹- دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد.
۱۰- خواهان در دعوای مطروحه ذی نفع نباشد.
۱۱- دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.
ایرادات:
ایرادات باعث تغییر مرجع رسیدگی می شود.
ایرادات موجب تغییر مرجع رسیدگی:
این ایرادات شامل ایراد عدم صلاحیت ذاتی، ایراد عدم صلاحیت نسبی و ایراد امر مطروحه میشود.
سؤال: آقای "الف" یک خانه ای در بابلسر دارد و در شهرستان تهران به آقای "ب" که مقیم کرج است می فروشد. راجع به این معامله دچار اختلاف می شوند. حالا دادگاه صالح کدام است؟
جواب: چون مال غیر منقول است دادگاه بابلسر صالح است. البته باید ببینیم این اختلاف بین طرفین بابت خود مال غیر منقول است یا ناشی از قرارداد است. اگر اختلاف ناشی از قرارداد باشد محل اجرای قرارداد است. اگر خود مال غیر منقول است دادگاهی که خود مال غیر منقول آنجا هست دادگاه صالح رسیدگی می باشد. (ماده 11 و 12 و 13 قانون)
ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی:
دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده، در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، در صورتی که درایران محل سکونت موقت داشته باشد، در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه درایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال غیرمنقول داشته باشد، دعوا در دادگاهی اقامه می شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد، خواهان در دادگاه محل اقامتگاه خود اقامه دعوا خواهدکرد.
تبصره- حوزه قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیم بندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل مجتمع یا ناحیه، تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمی دهد.
ماده 12 قانون آیین دادرسی مدنی:
دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت، ممانعت ازحق، تصرف عدوانی و سایر حقوق راجع به آن در دادگاهی اقامه می شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است، اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.
ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی:
در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقود و قراردادها ناشی شده باشد خواهان می تواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه آن واقع شده است یا تعهد می بایست در انجا انجام شود.